Bệnh nhân T.V.H (38 tuổi) bị tai nạn, được cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Cẩm Phả trong tình trạng tỉnh, đau đớn vật vã, khó thở, vùng ngực nhiều vết thương lớn nhỏ rỉ máu, vết thương lớn vùng ngực phải trào khí và máu, gối trái bị nhiều mảnh đá găm xuyên thấu. Bệnh nhân được sơ cứu và chụp cắt lớp toàn thân phát hiện có một mảnh dị vật trong vùng tim, nhiều máu khí trong màng phổi phải, dị vật trong gối trái kèm gãy xương sườn và xương đùi trái. Tiên lượng tình trạng nặng, diễn biến phức tạp, kíp cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Cẩm Phả nhanh chóng liên lạc xin hội chẩn và chuyển thẳng bệnh nhân lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh, cơ sở có chuyên khoa sâu về tim mạch để được phẫu thuật cấp cứu xử trí các tổn thương tim kịp thời.

Lỗ thủng trên màng tim qua hình ảnh nội soi

Đánh giá đây là trường hợp đa chấn thương với vết thương tim rất nặng, lãnh đạo Bệnh viện ngay khi nhận được thông tin đã lập tức kích hoạt quy trình “Báo động đỏ” liên viện, nhanh chóng huy động kíp bác sĩ liên khoa Ngoại Tim mạch -  Lồng ngực, Chấn thương, Huyết học, Gây mê hồi sức, chuẩn bị phòng mổ tim cùng máy móc, trang thiết bị, dự trù máu sẵn sàng ứng cứu người bệnh. Bệnh nhân đến viện trong tình trạng tỉnh, sốc nặng và khó thở nhiều, lập tức được chuyển phòng mổ tim. Các ê-kíp phối hợp gây mê, đặt dẫn lưu ngực ra 800ml máu loãng và nhiều khí, kết hợp đặt các đường ống vào tim để theo dõi sát huyết động và truyền máu khẩn cấp. Sau khi được hồi sức tích cực tại phòng mổ, tình trạng mạch và huyết áp bệnh nhân tạm ổn định.

Kíp cấp cứu liên khoa hội chẩn quyết định nội soi lồng ngực để xử trí các tổn thương và lấy dị vật. Bệnh nhân được kíp gây mê đặt ống nội khí quản carlen làm xẹp phổi phải. Dưới hỗ trợ của hệ thống nội soi 3D tiên tiến, kíp phẫu thuật tim mạch tiến hành lấy nhiều tổ chức máu cục lớn trong màng phổi phải, tiếp tục kiểm tra phát hiện tổn thương do dị vật cứng xuyên thành ngực làm gãy 1 xương sườn, xuyên nhu mô phổi làm rách màng tim bên phải. Phẫu thuật viên khéo léo mở rộng lỗ rách trên màng tim và lấy ra dị vật là một mảnh đá 2 x 0,5cm trong màng tim. May mắn là phần cơ tim bị mảnh đá văng chỉ bị đụng dập đã ngừng chảy máu. Kíp mổ tiến hành cầm máu, rửa sạch khoang màng tim, khâu các vết thương phổi, xử trí các vết thương thành ngực và đặt dẫn lưu.

Kíp chấn thương chỉnh hình tiếp tục phẫu thuật lấy dị vật trong khớp gối, kết hợp phần xương đùi bị gãy bằng nẹp vít và xử lý các tổn thương phần mềm khác. Ca cấp cứu diễn ra thành công thuận lợi sau 3 tiếng phẫu thuật căng thẳng.

Các dị vật trong ngực và đầu gối của bệnh nhân được kíp cấp cứu phẫu thuật lấy ra thành công.

Hiện tại ngày thứ 2 sau mổ, bệnh nhân tỉnh táo, nói chuyện và ngồi dậy được, các xét nghiệm ổn định. Kết quả chụp cắt lớp kiểm tra thấy các tổn thương tim phổi ổn định, không còn dị vật. “Tỉnh dậy sau ca mổ cấp cứu tôi biết mình vẫn còn sống, hạnh phúc vô cùng. Cảm ơn các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã cứu tôi khỏi cơn nguy kịch, để tôi được sống, được nhìn thấy vợ con và gia đình!”, bệnh nhân H. chia sẻ.

Trực tiếp phẫu thuật cấp cứu cho bệnh nhân H, bác sĩ CKII Phạm Việt Hùng – Trưởng khoa Ngoại, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: “Khi tuyến dưới xin hội chẩn qua phim CT, chúng tôi nhận thấy đây là trường hợp cấp cứu tối khẩn với tình trạng đa chấn thương, đặc biệt vết thương ngực hở do hỏa khí thường rất phức tạp, nguy cơ tổn thương tim phổi dù vị trí lỗ vào vết thương ở xa vùng tim. Vết thương tim phổi gây mất máu và chèn ép tim nên thường bệnh nhân sẽ tử vong nhanh. Trường hợp này bệnh nhân H. may mắn do tổn thương ở tim nhỏ, tự cầm do cục máu đông chèn lại, bệnh nhân được cấp cứu ở tuyến dưới kịp thời đúng cách nên còn sống sót khi đến phòng mổ. Với kinh nghiệm trong phẫu thuật nội soi tim mạch cũng như phương tiện đầy đủ, nên chúng tôi chọn phương pháp mổ nội soi xử lý triệt để các tổn thương, giúp bệnh nhân tránh phải mở ngực lớn, hồi phục nhanh sau mổ. Nhờ quy trình báo động đỏ và sự phối hợp cấp cứu liên viện chặt chẽ, kịp thời mà bệnh nhân đa chấn thương kèm vết thương tim đã vượt qua cơn nguy kịch và phục hồi ngoài mong đợi”.

Bệnh nhân tỉnh táo, sức khỏe tiến triển tích cực sau ca phẫu thuật.

Không chỉ có bệnh nhân H. mà thời gian qua Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp cấp cứu nhiều trường hợp tai nạn giao thông, tai nạn lao động đa chấn thương phức tạp, đặc biệt là những ca vỡ tim, vết thương xuyên tim cận kề cái chết đã được cứu sống ngoạn mục. Bác sĩ Hùng khuyến cáo, vết thương do hoả khí thường có năng lượng đâm xuyên cao, song phải được tầm soát tổn thương kỹ càng. Như trường hợp của bệnh nhân H. dù vị trí vết thương lớn ở gần vai phải nhưng có thể xuyên qua thành ngực, lá phổi và thấu vào tim. Do vậy, với các vết thương do hoả khí cần cẩn trọng, phải được phát hiện chẩn đoán sớm, toàn diện và được phẫu thuật ngay, nếu chậm trễ có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Điều này đòi hỏi bệnh viện phải có đội ngũ bác sĩ đa chuyên khoa giàu kinh nghiệm, chuyên môn vững vàng cũng như sự phối hợp ăn ý giữa các kíp, đặc biệt là việc triển khai hiệu quả, linh hoạt quy trình “báo động đỏ” giúp bệnh nhân được cứu chữa kịp thời trong thời gian ngắn nhất, qua đó tạo thêm niềm tin của người dân về công tác khám, chữa bệnh của đơn vị y tế hạng I tuyến cuối tỉnh, đáp ứng tốt hơn nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân./.

Hà Trang, phòng TT&HCQT