Kỹ thuật ECMO (viết tắt của từ Extracorporeal Membrane Oxygenation) hay còn gọi là phương pháp oxy hóa máu qua màng ngoài cơ thể. Đây là kỹ thuật hồi sức đặc biệt, sử dụng vòng tuần hoàn và trao đổi khí bên ngoài cơ thể để hỗ trợ chức năng sống tạm thời cho bệnh nhân suy tuần hoàn hoặc suy hô hấp nặng trong khi chờ cơ quan tim phổi bị tổn thương hồi phục. Tại Việt Nam, kỹ thuật này lần đầu tiên được áp dụng tại Bệnh viện Bạch Mai và sau đó triển khai tại một số bệnh viện tuyến trung ương khác, như: Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện Quân đội 108, Bệnh viện Chợ Rẫy…

Hệ thống ECMO được đưa vào triển khai tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh từ tháng 3/2018

Với quyết tâm nỗ lực nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, được sự quan tâm của UBND tỉnh và Sở Y tế Quảng Ninh, cuối năm 2017, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã lắp đặt mới hệ thống ECMO hiện đại được đầu tư từ Dự án “Nâng cấp và hiện đại hoá trang thiết bị y tế cho bệnh viện” sử dụng nguồn vốn vay ODA của Chính phủ Áo và ECMO được nhanh chóng triển khai cho ca đầu tiên tại khoa Hồi sức tích cực vào đầu tháng 3 năm 2018. Đến thời điểm hiện tại, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh là bệnh viện tuyến tỉnh đầu tiên của miền Bắc triển khai thực hiện kỹ thuật này.

Ths.Bs Đặng Thị Thúy – Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: “Triển khai kỹ thuật trao đổi ôxy qua màng ngoài cơ thể (ECMO) là bước đột phá trong chuyên ngành hồi sức tích cực của Bệnh viện Đa khoa tỉnh, ứng dụng cho những bệnh nhân không thể tự đảm đương được vai trò trao đổi oxy cho cơ thể. Kỹ thuật này sẽ chỉ định cho những bệnh nhân mắc bệnh lý nặng về phổi như hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS), suy hô hấp nặng do nhiễm trùng phổi... đã được tiến hành các biện pháp hồi sức hô hấp tích cực nhưng không đáp ứng, lượng ôxy trong máu vẫn thấp. Bên cạnh đó, ECMO còn hỗ trợ hồi sức tuần hoàn hiệu quả cho các bệnh nhân bị sốc tim, viêm cơ tim cấp, suy tim… đã sử dụng nhiều phương pháp hồi sức khác nhưng huyết áp vẫn tụt, tim suy giảm sức co bóp. Đây là phương án cuối cùng cho những bệnh nhân suy tuần hoàn và suy hô hấp nặng, giúp cứu sống được khoảng 50-60% các bệnh nhân chắc chắn tử vong”.

Các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực, Chống độc – Thận nhân tạo điều chỉnh hoạt động của máy ECMO

Kỹ thuật này có chức năng hoạt động khá giống với hệ thống máy tim phổi nhân tạo trong phẫu thuật tim hở đã được Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh triển khai từ tháng 2/2016, tuy nhiên thời gian hoạt động của máy chỉ trong phạm vi cuộc mổ dao động từ 4 đến 6 tiếng. Còn với hệ thống ECMO sẽ được đặt tại giường bệnh nhân và hoạt động liên tục trong thời gian dài, có thể lên tới cả tháng cho những trường hợp nặng cần phục hồi lâu hoặc những bệnh nhân cần ghép tim. Nhờ triển khai kỹ thuật ECMO mà nhiều trường hợp nguy kịch, thậm chí bệnh nhân đã ngừng tim, ngừng thở nhưng vẫn được cứu sống, điều đó chứng minh hiệu quả “kỳ diệu” từ phương pháp này.

Quá trình thiết lập hệ thống ECMO được tuân thủ theo quy trình nghiêm ngặt. Đầu tiên, kíp bác sĩ sẽ tiến hành mở và đặt các ống thông vào hệ thống động, tĩnh mạch chủ để nối thiết bị tim phổi nhân tạo với cơ thể, máu sẽ được vận chuyển đến các cơ quan sau khi trao đổi khí bên ngoài, đảm bảo quá trình hô hấp và tuần hoàn của bệnh nhân hoạt động ổn định. Để hỗ trợ phổi, máu sẽ được đưa ra khỏi cơ thể từ tĩnh mạch chủ đùi qua màng lọc có chức năng như phổi của con người, màng lọc sẽ gắn kết máu với ô xy trước khi trả lại về tĩnh mạch cảnh để đi vào cơ thể. Tương tự, việc lấy máu ra khỏi cơ thể từ tĩnh mạch chủ đùi qua hệ thống màng lọc nhưng được trả về động mạch sẽ được áp dụng cho những trường hợp hỗ trợ tuần hoàn (hỗ trợ tim). Điều quan trọng khi thực hiện kỹ thuật ECMO là phải làm sao để tránh tình trạng rối loạn đông máu bởi nếu không kiểm soát tốt sẽ gây tắc bộ màng trao đổi oxy. Trong suốt quá trình chạy hệ thống này, nhân viên y tế phải liên tục theo dõi các chỉ số, đánh giá tình trạng của bệnh nhân 24/24 để kịp thời phát hiện và xử trí các tình huống xấu khác xảy ra như suy đa tạng.

Ths.Bs Đặng Thị Thúy – Phó giám đốc Bệnh viện cùng các bác sĩ, điều dưỡng trong khoa Hồi sức tích cực theo dõi tình trạng người bệnh chạy máy ECMO

Trước khi tiếp nhận kỹ thuật, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã cử các kíp bác sĩ, điều dưỡng tham gia lớp đào tạo tại Bệnh viện Bạch Mai - đơn vị đầu tiên áp dụng ECMO tại Việt Nam. Kíp bác sĩ, điều dưỡng viên có tay nghề, trình độ chuyên môn cao của Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã được các chuyên gia đầu ngành dày dặn kinh nghiệm về kỹ thuật này đào tạo chuyển giao bài bản, kỹ lưỡng để kíp triển khai có thể thực hiện tốt mọi quy trình vận hành, đảm bảo hệ thống ECMO hoạt động chính xác tuyệt đối, an toàn cho người bệnh.

Việc triển khai kỹ thuật ECMO tại Khoa hồi sức tích cực Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã mở ra nhiều cơ hội cứu sống cho những bệnh nhân suy hô hấp và suy tuần hoàn nặng không thể vận chuyển lên tuyến trung ương. Đây là bước đột phá lớn trong lĩnh vực Hồi sức tích cực của Bệnh viện Đa khoa tỉnh nói riêng và của ngành Y tế Quảng Ninh nói chung, giúp bệnh nhân trên địa bàn tỉnh được điều trị bằng các trang thiết bị, máy móc hiện đại, đồng bộ theo tiêu chuẩn thế giới.

Không ngừng cập nhật, đầu tư các phương tiện trang thiết bị y học hiện đại và ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật tiên tiến trong lĩnh vực y học, phục vụ cho công tác chẩn đoán và điều trị người bệnh, trong đó tiêu biểu là hệ thống ECMO hiện đại là mục tiêu, chiến lược phát triển của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh, khẳng định thương hiệu của cơ sở y tế tuyến cuối tỉnh, mang lại các cơ hội điều trị hiệu quả tốt nhất cho người bệnh mà không phải lên tuyến trung ương./.

Nguồn: Quangninh.gov.vn