Bệnh nhân N.T.K (89 tuổi) ở phường Cửa Ông, tỉnh Quảng Ninh, có tiền sử đái tháo đường type 2 nhiều năm. Theo người nhà cho biết, cụ được tiêm thuốc tiểu đường nhưng ăn uống kém, dần dần không tỉnh táo, kích thích, vật vã. Gia đình đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế địa phương, qua kết quả xét nghiệm và hội chẩn bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh nghi ngờ tình trạng nhồi máu cơ tim cấp trên nền bệnh nhân hôn mê hạ đường huyết, đái tháo đường type 2. Bệnh nhân được nhanh chóng chuyển lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh để tiếp tục cấp cứu.

Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê do hạ đường huyết. Sau cấp cứu ổn định sức khỏe, các bác sĩ khoa Phẫu thuật và Can thiệp Tim mạch thăm khám, chụp mạch vành. Kết quả cho thấy tình trạng hẹp nặng nhiều thân mạch vành: hẹp 90% động mạch vành phải, 90% động mạch mũ và hẹp 70% động mạch liên thất trước. Đây là tổn thương phức tạp, nguy cơ cao đe dọa tính mạng nếu không được tái thông mạch kịp thời. Sau khi hội chẩn và giải thích rõ tình trạng cho gia đình, các bác sĩ chỉ định can thiệp đặt stent tái thông mạch, tưới máu lại cho cơ tim cho người bệnh ngay lập tức.

Kíp can thiệp do TTƯT.BsCKII Trần Quang Định, Trưởng khoa Phẫu thuật và Can thiệp tim mạch cùng các bác sĩ, điều dưỡng viên phối hợp thực hiện. Sau hơn 1 tiếng nỗ lực, kíp can thiệp đã tiến hành nong bóng và đặt 02 stent động mạch vành phải, cứu sống bệnh nhân qua giai đoạn nguy kịch. Hình ảnh chụp kiểm tra sau thủ thuật cho thấy stent thông tốt, nở hoàn toàn, dòng chảy mạch vành được tái thông. Bệnh nhân qua cơn nguy kịch, tiếp tục được theo dõi, điều trị tích cực, xuất viện sau 1 tuần.

Khoa Phẫu thuật và Can thiệp Tim mạch thực hiện can thiệp đặt stent

TTƯT.BsCKII Trần Quang Định, Trưởng khoa Phẫu thuật và Can thiệp Tim mạch cho biết: “Nhồi máu cơ tim cấp dấu hiệu điển hình là đau ngực, nhưng sẽ có khoảng 30% không đau ngực, tỷ lệ này tăng lên 40% ở bệnh nhân tiểu đường, giới nữ và người cao tuổi. Vì vậy nhồi máu cơ tim trên nền bệnh nhân hạ đường huyết là tình huống thách thức. Các triệu chứng của hạ đường huyết như: lơ mơ, vật vã, hôn mê có thể che lấp dấu hiệu kinh điển của nhồi máu cơ tim như: đau thắt ngực, khó thở, khiến việc chẩn đoán khó khăn và chậm trễ hơn, dễ bỏ lỡ thời gian vàng để cứu cơ tim. Trường hợp của bệnh nhân 89 tuổi được cấp cứu thành công nhờ sự phối hợp nhanh chóng từ khâu chẩn đoán, cấp cứu ban đầu, xử trí hạ đường huyết song song với tái thông mạch vành kịp thời, tránh được nguy cơ tử vong”.

Bác sĩ thăm khám lại cho bệnh nhân 89 tuổi, tình trạng sức khỏe ổn định, không đau tức ngực sau can thiệp.

Đái tháo đường type 2 là bệnh lý ảnh hưởng đến nhiều cơ quan, trong đó có biến chứng trên hệ tim mạch, nặng nề nhất là bệnh động mạch vành gây nhồi máu cơ tim. Đây cũng là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu ở người mắc đái tháo đường.

Nhồi máu cơ tim xảy ra trên nền hạ đường huyết là tình huống thường gặp ở bệnh nhân tiểu đường cao tuổi, đặc biệt khi sử dụng thuốc nhưng ăn uống kém. “Ở người mắc đái tháo đường, việc sử dụng thuốc hạ đường huyết phải gắn liền với thời điểm của bữa ăn: tiêm Insulin cần ăn sau khoảng 20 phút, uống Diamicron trước bữa ăn 20 – 30 phút và uống Metformin ngay trong bữa ăn. Người bệnh cần kiểm soát tốt đường huyết, tuân thủ điều trị và khám định kỳ để hạn chế biến chứng”, bác sĩ Định nhấn mạnh.

Các biểu hiện của hạ đường huyết có thể che lấp triệu chứng điển hình của nhồi máu cơ tim, khiến việc phát hiện và xử trí trở nên khó khăn, làm tăng nguy cơ tử vong nếu không can thiệp kịp thời. Đáng lưu ý, ở nhóm người cao tuổi trên 80, tâm lý e ngại điều trị, sợ đi viện vẫn còn phổ biến. Trong khi thực tế cho thấy, nếu được chẩn đoán đúng và can thiệp kịp thời, bệnh nhân sẽ nhận được bốn lợi ích rõ rệt: giảm nguy cơ tử vong, giảm đau ngực, giảm suy tim và giảm tái nhập viện. Do đó, cả người dân và nhân viên y tế cần thay đổi tư duy điều trị cầm chừng, không tích cực, để giúp người bệnh nâng cao chất lượng cuộc sống lâu dài.

Các bác sĩ khuyến cáo thêm, bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như giảm gắng sức hay mệt mỏi cũng cần cảnh giác, nhất là trên các đối tượng thuộc nhóm nguy cơ cao như tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa lipid máu, béo phì, người già… cần đến cơ sở y tế để đượcphát hiện sớm và xử trí kịp thời.

Ca can thiệp thành công cho cụ bà 89 tuổi một lần nữa khẳng định năng lực xử trí các ca cấp cứu tim mạch phức tạp tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, giúp người dân địa phương được tiếp cận kỹ thuật cao ngay tại tỉnh mà không phải chuyển lên tuyến trung ương, rút ngắn thời gian cứu sống người bệnh./.

Hà Trang, phòng TT&HCQT