Bệnh nhân Đ.T.N (95 tuổi, trú tại phường Quang Hanh, tỉnh Quảng Ninh) nhập viện trong tình trạng thất ngôn, liệt nửa người phải. Kết quả chụp cắt lớp vi tính mạch máu não phát hiện nhồi máu não do hẹp 80% động mạch thân nền, kèm phình động mạch cảnh trong trái. Quá trình điều trị, bệnh nhân cải thiện vận động và ngôn ngữ, song không lâu sau lại xuất hiện tái phát liệt và thất ngôn. Bệnh nhân được chỉ định can thiệp mạch não, tuy nhiên quá trình đưa lên phòng can thiệp, bệnh nhân đột ngột xuất hiện nhịp chậm 29 lần/phút, có khoảng ngưng xoang dài 3,2 giây làm cho bệnh nhân mất tri giác, nguy cơ xuất hiện ngừng tuần hoàn.

Các bác sĩ nhanh chóng hội chẩn và chuyển hướng xử trí hồi sức tích cực bằng nội khoa. Quá trình theo dõi tại khoa Hồi sức tích cực ghi nhận nhiều cơn nhịp chậm với khoảng ngưng xoang dài trên 4 giây, xen kẽ là những cơn tim nhanh nhĩ. Đơn vị Rối loạn nhịp tim được mời hội chẩn, chẩn đoán bệnh nhân mắc hội chứng nút xoang bệnh lý có triệu chứng trên nền nhồi máu não kèm phình động mạch cảnh trong.

Sau 8 ngày hồi sức, bệnh nhân hồi tỉnh, không còn dấu hiệu liệt vận động hay thất ngôn. Tuy nhiên, tình trạng rối loạn nhịp tim vẫn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Các bác sĩ đã thống nhất chỉ định đặt máy tạo nhịp tim vĩnh viễn nhằm duy trì nhịp tim ổn định và ngăn ngừa biến chứng nguy kịch.

Kíp can thiệp thực hiện đặt máy tạo nhịp vĩnh viễn cho bệnh nhân N.

Kíp can thiệp do Ths.Bs Phan Thanh Nghĩa, Trưởng Đơn vị Rối loạn nhịp tim phối hợp cùng các cộng sự thực hiện. Bác sĩ tiến hành gây tê, thiết lập đường vào từ tĩnh mạch nách bên trái, luồn và cố định điện cực vào tim, sau đó kết nối với thân máy tạo nhịp được vùi dưới da. Sau khoảng 1 tiếng can thiệp, máy tạo nhịp vĩnh viễn được cấy thành công, kiểm tra thấy máy hoạt động tốt, không chảy máu, đảm bảo an toàn. Hiện tại, nhịp tim bệnh nhân ổn định, giao tiếp tốt, vận động nhẹ nhàng.

Đánh giá về ca bệnh, Ths.Bs Phan Thanh Nghĩa, Trưởng Đơn vị Rối loạn nhịp tim, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, cho biết: “Bệnh nhân N. nhập viện với những dấu hiệu điển hình của đột quỵ não với biểu hiện: thất ngôn, liệt vận động kèm tuổi cao, sức yếu. Quá trình thăm khám, theo dõi và hội chẩn liên chuyên khoa đã giúp chúng tôi xác định nguyên nhân không chỉ do tổn thương mạch não mà còn có rối loạn nhịp chậm nguy hiểm do hội chứng suy nút xoang, dẫn tới giảm tưới máu não thứ phát trên nền có tổn thương hẹp nặng động mạch nội sọ do xơ vữa.

Trường hợp này nếu chỉ tập trung điều trị đột quỵ đơn thuần sẽ bỏ sót nguy cơ gây tái phát, thậm chỉ tử vong do ngưng tim đột ngột. Cơn ngưng xoang tới 4 giây trong quá trình hồi sức là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ. Chỉ định đặt máy tạo nhịp vĩnh viễn không chỉ giúp kiểm soát nhịp tim ổn định, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm mà còn giải quyết triệt để nguyên nhân dẫn tới tái phát đột quỵ. Việc hồi phục tốt sau can thiệp, người bệnh cải thiện triệu chứng, không còn dấu hiệu thất ngôn hay liệt vận động đã cho thấy đây là hướng điều trị đúng đắn”.

Hình ảnh máy tạo nhịp vĩnh viễn qua phim chụp DSA

Máy tạo nhịp tim vĩnh viễn là thiết bị điện tử cấy ghép dưới da, kết nối với các điện cực đặt trong buồng tim, có nhiệm vụ phát xung điện thay thế khi nhịp tim tự nhiên quá chậm hoặc ngừng đột ngột. Cấy máy tạo nhịp vĩnh viễn là phương pháp điều trị đặc hiệu đối với các bệnh nhân bị rối loạn nhịp chậm (Hội chứng nút xoang bệnh lý có triệu chứng, Block nhĩ thất); bệnh nhân mắc các hội chứng rối loạn nhịp di truyền (Hội chứng QT kéo dài bẩm sinh, Hội chứng Brugada…) hoặc những bệnh nhân suy tim nặng có mất đồng bộ giữa các buồng tim…

Kỹ thuật cấy máy tạo nhịp vĩnh viễn được Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh triển khai thường quy từ năm 2016 với hàng trăm ca được thực hiện thành công mỗi năm, hiệu quả điều trị cao, giúp nhiều bệnh nhân rối loạn nhịp có cơ hội can thiệp kịp thời trong những tình huống nguy cấp, không phải chuyển tuyến trên, giảm tỷ lệ tử vong, cải thiện triệu chứng và chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Ngoài ra còn giúp tránh các biến cố đe dọa tính mạng người bệnh do các rối loạn nhịp nguy hiểm gây nên.

Bệnh nhân 95 tuổi hồi phục ổn định với vết mổ đặt máy liền tốt

“Đây là kỹ thuật đòi hỏi sự chính xác trong thao tác và am hiểu chuyên sâu về điện sinh lý học tim. Bệnh nhân sau khi được cấy máy sẽ cần theo dõi định kỳ để kiểm tra hoạt động thiết bị, điều chỉnh thông số, theo dõi các rối loạn nhịp khác và phòng ngừa biến chứng có thể xảy ra. Tại Đơn vị rối loạn nhịp, bệnh nhân được thăm khám, chẩn đoán, điều trị chuyên sâu và quản lý toàn diện với đội ngũ bác sĩ được đào tạo bài bản về điện sinh lý học tim và can thiệp điều trị các rối loạn nhịp tim, qua đó nâng cao chất lượng điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh”, bác sĩ Nghĩa nhấn mạnh.

Trường hợp bệnh nhân N. là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của chẩn đoán toàn diện và mô hình phối hợp liên chuyên khoa trong xử trí những ca bệnh phức tạp. Thành công này cũng khẳng định tầm quan trọng của việc phát triển các kỹ thuật tim mạch can thiệp ngay tại bệnh viện, giúp người bệnh được cứu chữa kịp thời, không phải chuyển tuyến trong tình huống nguy kịch.

Đặc biệt, việc thành lập Đơn vị Rối loạn nhịp tim tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã mang đến bước tiến quan trọng, tạo nền tảng phát triển chuyên sâu toàn diện cho lĩnh vực nhịp học, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe tim mạch tại địa phương, khẳng định vị thế của một Trung tâm Tim mạch uy tín trong khu vực, từng bước tiệm cận chuẩn mực của các bệnh viện tuyến trung ương./.

Hà Trang, phòng TT&HCQT