I.    ĐẠI CƯƠNG

Sa sút trí tuệ là một hội chứng lâm sàng do nhiều nguyên nhân gây nên, có đặc điểm:

▪ Giảm trí nhớ ngắn hạn, và

▪ Ít nhất có giảm một trong các lĩnh vực nhận thức sau:

+ Thất ngôn - Giảm ngôn ngữ.

+ Thất dụng - Giảm trí nhớ vận động.

+ Mất nhận biết - Giảm trí nhớ cảm giác.

+ Giảm khả năng tổng hợp, suy luận/giảm chức năng điều hành.

▪ Giảm hoạt động xã hội và/hoặc nghề nghiệp.

▪ Không giải thích được bằng các bệnh khác

 

Có nhiều thể sa sút trí tuệ từ tổn thương não như bệnh Alzheimer, sa sút trí tuệ mạch máu, sa sút trí tuệ hỗn hợp, sa sút trí tuệ thể Lewy, sa sút trí tuệ trán-thái dương, bệnh Creutzfeldt-Jakob, sa sút trí tuệ do xơ cứng cột bên teo cơ, bệnh Willson, não úng thủy áp lực bình thường…Ngoài ra, còn có thể do nguyên nhân chuyển hóa, bệnh lý tuyến giáp, thiếu vitamin B12 và nhiễm trùng. Trong đó, bệnh Alzheimer và sa sút trí tuệ mạch máu là hai thể thường gặp nhất

Phân biệt giữa bệnh Alzheimer và sa sút trí tuệ mạch máu chủ yếu dựa vào diễn tiến bệnh, dấu hiệu thần kinh cục bộ và hình ảnh học. Tuy nhiên có thể áp dụng “thang điểm thiếu máu cục bộ Hanchiski” để phân biệt.

 

 

II.      CHỈ ĐỊNH

• Bệnh nhân sa sút trí tuệ.

 

III.    CHỐNG CHỈ ĐỊNH

• Bệnh nhân kích thích, loạn thần, không hợp tác.

 

IV.CHUẨN BỊ

     

1.  Người thực hiện

     01 bác sĩ và 01 điều dưỡng viên

 

2. Phương tiện, dụng cụ,

Ngoài buồng làm trắc nghiệm tâm lí yên tĩnh, ánh sáng vừa đủ, thì cần phải có:

• Bộ câu hỏi trắc nghiệm.
• Bộ xử lí kết quả
• Bút, giấy trắng
• Máy tính, máy in.

3.  Hồ sơ bệnh án

• Họ tên, tuổi, nghề nghiệp, địa chỉ, chẩn đoán bệnh
• Tiền sử sản khoa và tiền sử bệnh tật liên quan.

 

V.CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

 

1.  Kiểm tra hồ sơ

Đối chiếu hồ sơ bệnh án và người bệnh

 

2.  Kiểm tra người bệnh

• Phù hợp với tiêu chuẩn đề ra.
• Giải thích cho bệnh nhân hiểu về chỉ định làm trắc nghiệm tâm lí, tính an toàn của kĩ thuật để bệnh nhân hợp tác trong quá trình thực hiện .

 

3. Thực hiện kỹ thuật

• Cán bộ trắc nghiệm tiếp nhận bệnh nhân có chỉ định thực hiện trắc nghiệm tâm lý hướng dẫn cho họ trả lời toàn bộ các câu hỏi của thang đánh giá.
• Xử lí kết quả theo cách đánh giá và tính điểm như sau

Biểu hiện lâm sàng	Điểm
Khởi phát đột ngột	2
Tiến triển nặng dần theo kiểu bậc thang	1
Tiến triển dao động	1
Lú lẫn về đêm	1
Nhân cách tương đối thay đổi ít	1
Trầm cảm	1
Phàn nàn về cơ thể	1
Không kiểm chế được cảm xúc	1
Tiền sử tăng huyết áp	1
Tiền sử đột quỵ	2
Có bằng chứng về xơ vữa động mạch	1
Triệu chứng thần kinh khu trú	2
Tổng	15

 

• Có 12 đề mục được tính điểm, cộng điểm các đề mục để lấy tổng số điểm:
• Đánh giá: <= 4 điểm: sa sút trí tuệ trong bệnh Alzheimer

      4-7 điểm: sa sút trí tuệ hỗn hợp

       > 7 điểm: sa sút trí tuệ mạch máu.

 

VI.THEO DÕI

• Theo dõi hành vi, cảm xúc và sự hợp tác của người bệnh trong quá trình ghi.

 

VII.TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

Không có tai biến của kĩ thuật và cách xử trí trong y văn.