I. ĐẠI CƯƠNG

Phẫu thuật lấy bỏ khối u ác tính trong xoang hàm, xoang sàng và/hoặc hốc mũi. Trên thực tế, tùy theo mức độ lan tràn của khối u mà đường vào có thể khác nhau.

II. CHỈ ĐỊNH

Ung thư sàng hàm.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Như trong các phẫu thuật nói chung.

- Thể trạng người bệnh quá già yếu nên dùng các phương pháp điều trị khác.

- Ung thư sàng hàm giai đoạn T3N3M1.

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện

Bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng có kinh nghiệm trong phẫu thuật đầu cổ.

2. Phương tiện

- Các dụng cụ phẫu thuật xoang, dao điện, khoan điện.

- Chuẩn bị sẵn 1 hoặc 2 đơn vị máu cùng nhóm để truyền khi có chảy máu nhiều.

3. Người bệnh

Được giải thích kỹ.

4. Hồ sơ bệnh án

Ngoài các xét nghiệm cơ bản cho phẫu thuật gây mê còn phải có phim Blondeau, Hirtz, sọ nghiêng và CT Scan.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Vô cảm

Mê nội khí quản.

2. Tư thế

- Người bệnh nằm ngửa có gối đầu.

- Phẫu thuật viên đứng bên phải hoặc cùng bên phẫu thuật, người phụ

đứng bên đối diện và phía đầu.

3. Kỹ thuật

Có 7 thì:

- Rạch da theo đường cạnh mũi đi từ góc trong mắt tới khớp mũi trán dọc theo rãnh mũi má và vòng theo cánh mũi và cắt rời sụn cánh mũi.

- Bộc lộ xương chính mũi và một phần ngành lên xương hàm trên, có thể bộc lộ rộng cả mặt trước xoang hàm.

- Đánh giá và lấy bỏ u. Trong trường hợp khối u đã lan trong hốc mũi xoang phải lấy bỏ hết cả vách mũi xoang, cuốn giữa và dưới.

- Kiểm tra cầm máu, làm sạch hốc mũi.

- Đặt bấc dầu kháng sinh có lót geslaspon kiểu Mickulicz.

- Khâu phục hồi 2 lớp.

VI. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN

1. Chăm sóc và theo dõi

- Chảy máu.

- Nhiễm khuẩn.

- Rút bấc sau 48 giờ.

- Làm thuốc mũi hàng ngày.

- Cắt chỉ vào ngày thứ 7 sau mổ.

- Thuốc sau mổ: kháng sinh, giảm phù nề, chống viêm, giảm đau và cầm máu.

2. Tai biến và xử trí

- Chảy máu ngay sau mổ hoặc sau khi rút bấc.

- Rò dịch não tủy do vỡ hoặc nứt mảnh ngang xương sàng: chèn/ lót gelaspon hoặc phẫu thuật lại lót cân cơ thái dương.