Các bác sĩ khoa Phẫu thuật Thần kinh – Cột sống vừa phẫu thuật thành công ca dị dạng thông động tĩnh mạch não cho bệnh nhân trẻ tuổi, hiệu quả hồi phục tích cực. Đó là trường hợp của bệnh nhân Cam Văn K. (23 tuổi) ở thị xã Đông Triều, Quảng Ninh. Trước vào viện 5 ngày, bệnh nhân ở nhà xuất hiện tình trạng lú lẫn, yếu nửa người trái. Qua kết quả chụp cắt lớp dựng hình mạch não, bác sĩ phát hiện tổn thương xuất huyết não lớn trán phải do khối dị dạng thông động tĩnh mạch não bị vỡ. Đánh giá đây là khối dị dạng phức tạp, kích thước 12x13mm, được cấp máu từ nhánh động mạch lớn, vì vậy các bác sĩ đã hội chẩn đa chuyên khoa và lên kế hoạch phẫu thuật cho bệnh nhân kỹ lưỡng.

Bs.CKII Nguyễn Tiến Dũng - Trưởng khoa cùng các bác sĩ trong khoa hội chẩn đưa ra phương án điều trị cho bệnh nhân bị dị dạng thông động tĩnh mạch não.

Kíp mổ khoa Phẫu thuật thần kinh – Cột sống đã tiếp cận tổn thương và xử trí khối dị dạng an toàn sau 8 tiếng phẫu thuật căng thẳng. Mạch máu lớn cấp máu cho khối dị dạng được kẹp bằng clip mạch máu não chuyên dụng. Sau mổ, bệnh nhân toàn trạng ổn định, dấu hiệu liệt nửa người trái cải thiện rõ rệt, bắt đầu quá trình tập phục hồi chức năng.

Sau 8 tiếng phẫu thuật, khối dị dạng của bệnh nhân K. đã được cắt bỏ hoàn toàn.

Lấy bỏ toàn bộ máu tụ kèm theo khối dị dạng mạch não.

Dị dạng thông động tĩnh mạch não (Cerebral arteriovenous malformation – AVM) là một bất thường mạch máu của tổ chức não, do dòng máu áp lực cao từ động mạch sang tĩnh mạch mà không được giảm áp lực qua hệ thống mao mạch. Hậu quả là các tĩnh mạch giãn rộng, ngoằn ngoèo, dễ vỡ và tình trạng thiếu cung cấp máu đến các tổ chức não xung quanh tổn thương. Khác với phình mạch não là bất thường của động mạch, dị dạng thông động tĩnh mạch não là tổn thương phức tạp hơn do sự bất thường của cả động mạch và tĩnh mạch não. Tỉ lệ được phát hiện hàng năm khoảng 0,89 – 1,43 trường hợp/100.000 người và nguy cơ vỡ từ 2 - 4%/năm.

Các triệu chứng thường gặp của bệnh lý này là đau đầu, chóng mặt, tuy nhiên cũng có nhiều trường hợp không có bất kỳ dấu hiệu nào. Biến chứng nguy hiểm nhất của AVM là xuất huyết não. Đây là một tổn thương rất nặng nề, có thể để lại các di chứng thần kinh gây tàn tật, thậm chí đe dọa tính mạng với tỉ lệ tử vong 5 – 25%. Đặc biệt xuất huyết não do AVM thường gặp ở người trẻ sẽ để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Phương pháp điều trị đầu tay của xuất huyết não do AVM vỡ là phẫu thuật cắt bỏ khối dị dạng, cầm máu và lấy máu tụ trong não. Đây là phương pháp điều trị triệt để nhất với hiệu quả cao, tỉ lệ tái phát thấp đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu. Dù là một trong những phẫu thuật có độ phức tạp cao nhất trong chuyên ngành phẫu thuật sọ não, song với nỗ lực học hỏi, đào tạo nhiều năm tại các Trung tâm phẫu thuật thần kinh lớn trong cả nước mà đến nay, các bác sĩ khoa Phẫu thuật Thần kinh – Cột sống, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã làm chủ và triển khai hiệu quả phẫu thuật điều trị dị dạng thông động tĩnh mạch não.

Thạc sĩ Trần Bá Tuấn, khoa Phẫu thuật Thần kinh – Cột sống thực hiện phẫu thuật cắt khối dị dạng thông động tĩnh mạch não (AVM) dưới kính vi phẫu.

Bác sĩ CKII Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh – Cột sống, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Phẫu thuật dị dạng thông động tĩnh mạch khó khăn hơn nhiều so với phẫu thuật phình mạch, do sự phức tạp và đa dạng của tổn thương cũng như các tình huống trong mổ. Phẫu thuật này được các bác sĩ phẫu thuật thần kinh ví như một cuộc chiến thực sự. Từ thăm khám bệnh nhân, phim chụp, tổn thương đều cần được nghiên cứu kỹ, lên phương án chi tiết trước mổ để cắt bỏ toàn bộ tổn thương và bảo tồn tối đa chức năng thần kinh cho bệnh nhân.

Với sự giúp đỡ, hướng dẫn của các chuyên gia đầu ngành Phẫu thuật thần kinh trong cả nước; sự ủng hộ, động viên của lãnh đạo bệnh viện, lãnh đạo khoa phòng, cũng như sự quyết tâm, nhiệt huyết của đội ngũ bác sĩ qua các thế hệ, khoa Phẫu thuật Thần kinh - Cột sống của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đến nay đã đào tạo được đội ngũ bác sĩ làm chủ được từ chẩn đoán, phẫu thuật, điều trị bệnh lý dị dạng thông động tĩnh mạch não. Đây là một kỹ thuật cao, chuyên sâu rất ít đơn vị tuyến tỉnh trong cả nước có thể tự làm chủ và thực hiện được. Bằng nỗ lực của cả tập thể, trong năm qua chúng tôi đã thực hiện thành công nhiều ca xuất huyết não nguy kịch do vỡ dị dạng thông động tĩnh mạch não, đem lại phục hồi ngoài mong đợi, mang lại hạnh phúc cho người bệnh và gia đình”.

Để có thể thực hiện thành công nhiều ca đột quỵ do vỡ dị dạng thông động tĩnh mạch não là nhờ sự cộng hưởng từ hệ thống trang thiết bị đồng bộ, hiện đại cho đến đội ngũ nhân lực phẫu thuật thần kinh được đào tạo bài bản, chuyên sâu. Đặc biệt còn là sự phối hợp chặt chẽ của nhiều chuyên khoa: Phẫu thuật thần kinh, Chẩn đoán hình ảnh, Gây mê, Hồi sức tích cực… để đưa ra phương án phẫu thuật an toàn, hiệu quả, đảm bảo cuộc mổ diễn ra an toàn dù ca phẫu thuật kéo dài trong nhiều giờ với áp lực căng thẳng và không được phép sai sót. Bên cạnh đó, sự kết hợp các chuyên khoa Phục hồi chức năng thần kinh, Dinh dưỡng sẽ giúp bệnh nhân có kết quả ra viện tốt nhất.

Phòng mổ thông minh với hệ thống trang thiết bị đồng bộ, hiện đại của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh.

Hình ảnh phim chụp CLVT xác định vị trí khối dị dạng mạch não tại phòng mổ.

Việc triển khai thành công và làm chủ các kỹ thuật cao, chuyên sâu trong lĩnh vực phẫu thuật thần kinh, trong đó có phẫu thuật điều trị dị dạng thông động tĩnh mạch não đã mở rộng cơ hội điều trị tối ưu cho người bệnh, qua đó khẳng định trình độ, tay nghề chuyên môn của đội ngũ bác sĩ chuyên ngành ngoại thần kinh của Bệnh viện Đa khoa tỉnh ngày càng thành thạo, chuyên nghiệp và hoàn thiện hơn, tạo thêm niềm tin, hy vọng sống cho những người không may mắc phải những bệnh lý về thần kinh sọ não nặng nề được cứu chữa kịp thời, giúp người dân được thụ hưởng y tế chất lượng cao ngay tại tỉnh nhà, không phải chuyển lên tuyến trung ương./.

Khoa PTTK-CS - Hà Trang