Ung thư phổi là một trong những bệnh lý ác tính có tỷ lệ tử vong hàng đầu tại Việt Nam cũng như trên thế giới. Căn bệnh này thường diễn biến âm thầm, khiến đa số bệnh nhân chỉ được phát hiện khi đã ở giai đoạn muộn, bỏ lỡ cơ hội điều trị hiệu quả. Ở giai đoạn sớm (khu trú I, II, IIIA), phẫu thuật là phương pháp điều trị tối ưu, giúp loại bỏ triệt để khối u nguyên phát cùng các hạch di căn trong lồng ngực. Tuy nhiên, phương pháp mổ mở kinh điển với vết rạch dài thường khiến bệnh nhân chịu nhiều đau đớn sau phẫu thuật, thời gian hồi phục kéo dài, đặc biệt gây khó khăn đối với người cao tuổi hoặc có bệnh nền.

Với sự phát triển của y học hiện đại, phẫu thuật lồng ngực có video hỗ trợ (VATS - Video-Assisted Thoracoscopic Surgery) đã mở ra bước tiến quan trọng trong điều trị phẫu thuật ung thư phổi. Đây là một phương pháp phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, sử dụng một camera nhỏ và các dụng cụ phẫu thuật chuyên dụng được đưa vào khoang ngực thông qua các đường rạch nhỏ để thực hiện các cuộc phẫu thuật phức tạp như cắt thùy phổi và vét hạch. Ưu điểm vượt trội của kỹ thuật này là có đường mổ nhỏ, thẩm mỹ (1-4cm), mức độ đau và mất máu ít hơn rõ rệt so với mổ mở, thời gian nằm viện ngắn chỉ 3 đến 5 ngày, phục hồi nhanh, ít biến chứng. giúp bảo tồn chức năng hô hấp tốt hơn cho người bệnh.

Bác sĩ khoa Ung bướu thực hiện phẫu thuật VAST cho bệnh nhân ung thư phổi.

Triển khai từ năm 2020 cho một số trường hợp u lành, đến nay, khoa Ung bướu đã làm chủ hoàn toàn phẫu thuật lồng ngực có video hỗ trợ và áp dụng thường quy cho nhiều bệnh lý trong lồng ngực như: cắt thùy phổi điều trị ung thư, cắt u trung thất, cắt phổi không điển hình, hay xử trí các bệnh lý phổi bẩm sinh… với kết quả tốt, tỉ lệ biến chứng thấp.

Mới đây, các bác sĩ khoa Ung bướu đã thực hiện thành công phẫu thuật nội soi lồng ngực có video hỗ trợ điều trị ung thư phổi cho bệnh nhân Đ.T.L (60 tuổi, phường Cao Xanh, tỉnh Quảng Ninh). Bệnh nhân cho biết, trước đó bản thân hoàn toàn khỏe mạnh, thỉnh thoảng xuất hiện đau tức ngực nhẹ nên đi thăm khám kiểm tra. Kết quả chụp cắt lớp lồng ngực phát hiện khối u phổi đông đặc bờ tua gai, kích thước khoảng 16x19mm. Các bác sĩ chẩn đoán u thùy dưới phổi trái theo dõi ung thư và chỉ định phẫu thuật VATS để loại bỏ khối u.

Thuỳ dưới phổi trái chứa khối u ác tính được phẫu thuật cắt bỏ thành công

Ca phẫu thuật do kíp bác sĩ khoa Ung bướu phối hợp cùng khoa Gây mê hồi sức thực hiện. Sau khi gây mê với thông khí một phổi, kíp phẫu thuật tiến hành rạch những đường nhỏ trên thành ngực và đưa dụng cụ nội soi vào kiểm tra. Quan sát thấy khối u tại thùy dưới phổi trái, kích thước khoảng 16mm, mật độ chắc, xung quanh có hạch mềm. Sau khi đánh giá toàn bộ tổn thương, các bác sĩ tiến hành cắt các động mạch, tĩnh mạch và phế quản thùy dưới phổi trái bằng máy khâu- cắt (stapler) chuyên dụng. Khối u thùy dưới phổi trái kèm hạch được lấy ra qua đường nội soi và gửi làm giải phẫu bệnh. Kết quả xác định đây là ung thư thùy dưới phổi trái giai đoạn sớm. Quá trình nở phổi kiểm tra diện cắt không phát hiện rò khí.

Sau khoảng 2 tiếng phẫu thuật, kíp mổ đã cắt bỏ thành công thuỳ dưới phổi trái chứa khối u ác tính, bệnh nhân mất máu ít nhờ kỹ năng phẫu tích tỉ mỉ, khéo léo. Sau mổ một ngày, bệnh nhân đã ổn định, tự thở tốt, ngồi dậy do vết mổ nhỏ thành ngực ít đau, hồi phục nhanh.

Thạc sĩ bác sĩ Nguyễn Văn Dưỡng, khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, cho biết: “Trường hợp bệnh nhân L. may mắn được chẩn đoán ung thư phổi ở giai đoạn rất sớm nên phẫu thuật nội soi cắt thùy phổi kèm nạo vét hạch là lựa chọn tối ưu. Kỹ thuật này cho phép loại bỏ triệt để khối u cùng các hạch nghi ngờ di căn, đồng thời mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh như vết mổ nhỏ, ít đau sau phẫu thuật, phục hồi nhanh và đảm bảo tính thẩm mỹ.

Bệnh nhân bị ung thư phổi phấn khởi khi được điều trị ổn định, hồi phục tốt.

Hiện khoa Ung bướu đã làm chủ hoàn toàn kỹ thuật này và triển khai thường quy cho hầu hết các phẫu thuật trong lồng ngực, từ ung thư phổi, u trung thất đến các bệnh lý phổi bẩm sinh hoặc u lành tính khác. Thực tiễn cho thấy, việc áp dụng phẫu thuật lồng ngực có video hỗ trợ giúp điều trị ung thư phổi ngày càng nhẹ nhàng hơn, hạn chế tối đa biến chứng, bảo tồn tốt chức năng hô hấp mà vẫn đảm bảo hiệu quả triệt căn và tiên lượng sống lâu dài tương đương với các phương pháp kinh điển”.

Các chuyên gia khuyến cáo, ung thư phổi thường diễn biến âm thầm, triệu chứng không rõ ràng ở giai đoạn đầu. Người bệnh chỉ có thể cảm nhận đau ngực nhẹ, ho kéo dài, đôi khi khó thở hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân. Do vậy, những người có nguy cơ cao như hút thuốc lá, làm việc trong môi trường ô nhiễm, tiếp xúc hóa chất hoặc trên 40 tuổi nên khám sức khỏe định kỳ, chụp CT ngực khi có triệu chứng bất thường để phát hiện sớm. Việc chẩn đoán kịp thời và điều trị ngay từ giai đoạn đầu sẽ mang lại hiệu quả cao, giảm tỷ lệ tử vong và cải thiện đáng kể chất lượng sống cho bệnh nhân ung thư phổi.

Việc triển khai thường quy phẫu thuật lồng ngực có video hỗ trợ cắt thùy phổi không chỉ mở ra hy vọng mới cho bệnh nhân ung thư phổi tại Quảng Ninh và khu vực lân cận mà còn khẳng định năng lực chuyên môn của bệnh viện tuyến chuyên sâu trong việc ứng dụng kỹ thuật hiện đại vào điều trị ung thư, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người mắc bệnh hiểm nghèo./.

Hà Trang, phòng TT&HCQT