Co thắt tâm vị là một rối loạn hoạt động của thực quản, nguyên nhân do cơ thắt dưới của thực quản không còn khả năng tự mở ra khi có phản xạ nuốt. Bệnh có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào, tỷ lệ đều cả 2 giới. Thời gian đầu, dấu hiệu thường âm thầm, không rõ ràng, tuy nhiên các triệu chứng bệnh sẽ tiến triển nặng lên theo thời gian, đầu tiên là khó nuốt, nuốt nghẹn thức ăn dạng đặc, sau đó dạng lỏng và cho đến khi uống nước cũng bị nghẹn kèm nôn nhiều sau ăn, đau rát vùng thượng vị… Bệnh gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, làm gầy sút cân nhanh, suy dinh dưỡng nặng, suy kiệt sức khỏe người bệnh.

Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị co thắt tâm vị. Điều trị bằng thuốc thường tác dụng kém, hiệu quả thấp; với điều trị nong thực quản bằng bóng không mang lại kết quả lâu dài do không xử trí được tận gốc, người bệnh có thể phải làm nhiều lần, tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng. Phẫu thuật nội soi cắt cơ thắt dưới thực quản hiện là phương pháp chính được các bệnh viện tuyến trên áp dụng rộng rãi do mang nhiều ưu điểm, như: an toàn, ít đau đớn, nhanh hồi phục, thẩm mỹ cao, triệu chứng nuốt nghẹn cải thiện ngay sau mổ.

Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, nội soi cắt cơ thắt dưới thực quản (phẫu thuật Heller) kết hợp các kiểu tạo van chống trào ngược (Dor, Toupet) đã giúp nhiều trường hợp bị co thắt tâm vị nặng nề được điều trị hiệu quả, tỷ lệ tái phát và trào ngược sau mổ thấp.

Mới đây, các bác sĩ khoa Ngoại đã thực hiện phẫu thuật nội soi co thắt tâm vị kiểu Heller – Toupet cho bệnh nhân Hoàng Thị Ch. (61 tuổi) ở phường Hoành Bồ, TP Hạ Long. Theo bệnh nhân cho biết đã từng đi khám trên Hà Nội phát hiện bị co thắt tâm vị cách đây 2 năm, song không điều trị. Gần đây, tình trạng nuốt nghẹn tăng dần, nuốt khó ngay cả khi uống nước, nôn, gầy sút cân nhiều nên vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh thăm khám. Kết quả nội soi và X-quang phát hiện thực quản người bệnh bị giãn rộng, ứ đọng dịch và thuốc, lỗ tâm vị co bóp chặt. Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị co thắt tâm vị và chỉ định phẫu thuật nội soi mở cơ thắt thực quản dạ dày kết hợp tạo van chống trào ngược theo kiểu Toupet.

Hình ảnh X-quang ứ đọng thuốc cản quang thực quản, co thắt tại vị trí tâm vị.

Kíp phẫu thuật do Thạc sĩ bác sĩ Đào Văn Minh, khoa Ngoại phối hợp với Bs.CKII Phạm Văn Hiệu, khoa Gây mê hồi sức thực hiện. Dưới sự hỗ trợ của hệ thống nội soi 3D, phẫu thuật viên qua các vết mổ nhỏ đã khéo léo bộc lộ, thực hiện cắt cơ thắt thực quản và tâm vị dạ dày, sau đó tạo van chống trào ngược dạ dày thực quản kiểu Toupet 270 độ. Ca phẫu thuật diễn ra thuận lợi, an toàn sau 90 phút thực hiện, không biến chứng, mất máu ít. Bệnh nhân hết nuốt nghẹn, ăn uống được ngay sau mổ, không nôn, sức khỏe hồi phục nhanh.

Hình ảnh phẫu thuật nội soi mở cơ thực quản kèm tạo van chống trào ngược theo kiểu Toupet.

Bác sĩ khoa Ngoại thăm khám lại cho bệnh nhân phẫu thuật nội soi điều trị co thắt tâm vị

Thạc sĩ bác sĩ Đào Văn Minh, khoa Ngoại, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, cho biết: “Phẫu thuật Heller – Toupet là phẫu thuật khó, chủ yếu triển khai ở các bệnh viện tuyến trung ương, bởi đây là kỹ thuật đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo và tay nghề của phẫu thuật viên để có thể mở cơ thắt thực quản, cắt bỏ từng sợi cơ vùng tâm vị và giữ nguyên vẹn lớp niêm mạc. Lớp này rất mỏng và dễ tổn thương, nếu thủng trong quá trình phẫu tích sẽ gây hậu quả nặng nề. Cùng với đó là việc tạo van chống trào ngược theo kiểu Toupet cần thao tác tạo hình khó hơn, nhằm hạn chế tình trạng dính mép, giảm xơ hóa chỗ mở cơ, từ đó hạn chế tối đa nuốt nghẹn tái phát, giúp bệnh nhân cải thiện triệu chứng ngay sau mổ, hồi phục lâu dài, nâng cao chất lượng cuộc sống về sau”.

Vết mổ nhỏ, ít đau đớn, an toàn và hồi phục nhanh.

Bệnh nhân Ch. phấn khởi khi có thể ăn uống được bình thường ngay sau phẫu thuật.

Hiện nay, hai phương pháp tạo van chống trào ngược thường được áp dụng nhiều nhất là Toupet và Dor. Đây là các kỹ thuật khâu tạo van khác nhau, song đều mang lại hiệu quả chống trào ngược khả quan và ít gây hẹp thực quản, giảm tái phát nuốt nghẹn. Cả 2 phương pháp tạo van nay đều được triển khai hiệu quả tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh với mục tiêu đa dạ hóa các kỹ thuật điều trị, giúp phẫu thuật viên linh hoạt lựa chọn phương pháp tạo van tối ưu, hiệu quả nhất cho từng ca bệnh.

Để có nguồn nhân lực phẫu thuật viên trẻ tự tin, vững vàng trong triển khai các kỹ thuật mới như phẫu thuật Heller - Toupet, thời gian qua, lãnh đạo khoa Ngoại luôn chú trọng công tác đào tạo tại chỗ, hướng dẫn kỹ thuật, rèn luyện tay nghề cho đội ngũ thầy thuốc trẻ để họ chủ động nghiên cứu, thực hiện các kỹ thuật mới, giúp nâng cao chất lượng điều trị. Bác sĩ CKII Phạm Việt Hùng, Trưởng khoa Ngoại, Bệnh viện Đa khoa tỉnh khẳng định: “Khoa Ngoại luôn tạo môi trường cho các thành viên trong khoa có thể học hỏi, gắn kết trao đổi chuyên môn nghiệp vụ, đặc biệt luôn khuyến khích các bác sĩ trẻ tìm tòi, khám phá các kỹ thuật mới, tiên tiến để nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh”./.

Hà Trang, phòng TT&HCQT