Bệnh nhân là N.Đ.M (23 tuổi), trú tại TP Móng Cái. Do ở nhà xuất hiện tình trạng tức ngực 2 bên nên đi thăm khám tại trung tâm y tế gần nhà. Kết quả kiểm tra phát hiện M. có khối u trung thất nên chuyển Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh tiếp tục điều trị. Kết quả chụp cắt lớp vi tính cho thấy khối u là tổ chức hỗn hợp đặc, nang và xương kích thước 74x48mm, nằm ở vị trí trung thất trước gây chèn ép tĩnh mạch chủ trên. Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị u quái trung thất và quyết định thực hiện phẫu thuật nội soi lồng ngực cắt u.

Kíp gây mê tiến hành gây mê nội khí quản cho bệnh nhân cắt u trung thất.

Để có thể tiến hành ca mổ thuận lợi và an toàn, bệnh viện đã huy động các ê kíp và phương tiện tốt nhất. Gây mê hồi sức là một trong những yếu tố quan trọng trong cuộc mổ, Bs.CKII Trần Ngọc San – Trưởng khoa Gây mê hồi sức, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: “U trung thất trước nằm ở vị trí gần tim, phổi và các mạch máu lớn. Yêu cầu đặt ra đối với đội ngũ gây mê đó chính là vừa đảm bảo thông khí tốt, vừa làm phổi đủ xẹp để tạo phẫu trường rộng rãi cho các phẫu thuật viên thao tác bóc tách dễ dàng, hạn chế tác động tới các cơ quan xung quanh do phẫu thuật cạnh tim và nguy cơ mất máu cao. Vì vậy, chúng tôi tiến hành gây mê nội khí quản 1 phổi để đảm bảo thông khí chủ động, duy trì áp lực và thể tích phổi ổn định trong quá trình phẫu thuật, đồng thời kết hợp đặt catheter tĩnh mạch trung tâm và  đường theo dõi huyết áp động mạch nhằm theo dõi liên tục các chỉ số huyết động, kiểm soát dự phòng các biến cố có thể xảy ra để có thể xử trí tức tời, đảm bảo an toàn mức cao nhất cho người bệnh khi mổ u tại vị trí đặc biệt”.

Phẫu thuật cắt u trung thất bằng hệ thống nội soi 3D hiện đại.

Kíp phẫu thuật do Bs.CKII Phạm Việt Hùng,Trưởng khoa Ngoại, là chuyên gia phẫu thuật tim mạch - lồng ngực, Ths.Bs Vũ Xuân Kiên - Trưởng khoa Ung bướu, Bs.CKI Vũ Đức Nin và Bs.CKII Trần Ngọc San – Trưởng khoa Gây mê hồi sức thực hiện. Sau khi gây mê nội khí quản, các phẫu thuật viên đã sử dụng hệ thống nội soi 3D để thực hiện bóc tách và cắt u trung thất trước qua các vết rạch nhỏ. Nhờ camera 3D mang lại hình ảnh phẫu trường chân thực, sắc nét. Sau hơn 1 tiếng thực hiện, khối u quái trung thất và tuyến ức dính kèm đã được cắt bỏ hoàn toàn, lấy ra ngoài qua lỗ mở nhỏ ở ngực. Ca phẫu thuật diễn ra thuận lợi, không mất máu. Sau mổ, bệnh nhân tỉnh táo, sức khỏe phục hồi tích cực, đã ăn uống và đi lại bình thường.

Hình chụp CLVT khối u quái trung thất trước và sau phẫu thuật. 

Hình ảnh nội soi khối u trung thất được bác sĩ lấy ra thành công.

Bác sĩ CKII Phạm Việt Hùng – Trưởng khoa Ngoại, Bệnh viện ĐK tỉnh cho biết: “Khối u quái trung thất của bệnh nhân H. có kích thước khá lớn, lại nằm ở vị trí hiểm hóc, dính vào màng ngoài tim và gần các mạch máu lớn. Loại u này khi mổ bóc tách nếu xâm lấn có thể phải cắt phổi hoặc màng tim. Đây là một thách thức đối với đội ngũ phẫu thuật viên, bởi nếu không cẩn trọng, tỉ mỉ thì quá trình gỡ dính và bóc tách u có thể tác động đến các cơ quan xung quanh, gây chảy máu khó cầm. Với sự hỗ trợ của hệ thống nội soi 3D cùng kinh nghiệm trong giải phẫu lồng ngực và tay nghề thuần thục, chúng tôi đã bóc tách thành công khối u ra khỏi màng tim và dây thần kinh hoành phải, tĩnh mạch chủ trên mà không gây tổn thương. Nội soi cắt u trung thất giúp bệnh nhân ít đau đớn, hạn chế nguy cơ chảy máu, giảm biến chứng, thời gian nằm viện ngắn, hồi phục nhanh, tính thẩm mỹ cao”.

U quái (Teratoma) là dạng u hình thành do tế bào bào thai đột biến. U được cấu tạo thành từ nhiều loại mô khác nhau, như: phần mềm, tổ chức dạng bã đậu, tóc, cơ, răng hoặc xương và thường là các u lành tính hay gặp ở người trẻ tuổi. U quái thường xuất hiện ở buồng trứng, tinh hoàn, vùng cùng cụt, u quái trong trung thất là dạng hiếm gặp. U trung thất là khối u nằm ở trong lồng ngực, thường phát triển âm thầm, ít triệu chứng nên khó phát hiện khi u còn nhỏ. U lớn có thể xuất hiện các triệu chứng, như: đau ngực, khó thở, ho ra máu, sụt cân, suy yếu cơ thể. Nếu không được phẫu thuật loại bỏ kịp thời, u có thể chèn ép vào tim, phổi, mạch máu lớn…cản trở quá trình tuần hoàn, hô hấp gây đe dọa tính mạng người bệnh. Vì vậy, các khối u trung thất cần được chẩn đoán, phát hiện và xử trí kịp thời để tránh các biến chứng gây tử vong.

Sự phối hợp của các chuyên khoa cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại đã giúp ca mổ diễn ra thành công.

Phương pháp nội soi lồng ngực cắt u trung thất là kỹ thuật thực hiện chủ yếu tại các bệnh viện chuyên sâu tuyến trung ương và đã triển khai thường quy tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh với sự hỗ trợ hiệu quả của công nghệ nội soi 3D tiên tiến, hiện đại giúp các bác sĩ thực hiện thao tác phẫu thuật nhanh, tỉ mỉ và chính xác hơn. Việc làm chủ kỹ thuật phẫu thuật nội soi lồng ngực cũng như sự phối hợp tốt của nhiều chuyên khoa như Gây mê và hồi sức sau mổ, đã giúp bệnh nhân mắc các bệnh lý u lồng ngực được điều trị hiệu quả ngay tại tỉnh nhà, mang lại sự yên tâm và tin tưởng cho người dân trên địa bàn./.

Hà Trang, phòng TT&HCQT