Bệnh nhân là Nguyễn Quang Nh. (60 tuổi) ở TP. Cẩm Phả, Quảng Ninh đi khám do bị hội chứng dạ dày, đau bụng âm ỉ. Sau nội soi thực quản dạ dày, các bác sĩ phát hiện bệnh nhân có đám niêm mạc thay đổi màu sắc, chiếm 2/3 chu vi thực quản, dài khoảng 6cm kèm loét dạ dày. Bệnh nhân nằm điều trị tại khoa Ung bướu với chẩn đoán u thực quản theo dõi ung thư. Hội chẩn với khoa Thăm dò chức năng đánh giá đây là tổn thương ung thư sớm của thực quản nên các bác sĩ quyết định thực hiện nội soi can thiệp cắt hớt niêm mạc ống tiêu hóa (ESD) để loại trừ tổn thương, điều trị tiền ung thư, bảo tồn thực quản cho người bệnh.

Khối tổn thương chiếm 2/3 chu vi thực quản qua hình ảnh nội soi.

Dưới sự hỗ trợ, hướng dẫn của bác sĩ Trần Đức Cảnh, Bệnh viện K, kíp nội soi can thiệp khoa Thăm dò chức năng đã tiến hành nội soi cắt tách dưới niêm mạc tổn thương ung thư sớm thực quản. Qua hệ thống nội soi tiêu hóa, kíp can thiệp xác định ranh giới cần cắt hớt, sau đó tiêm nâng tổn thương dưới niêm mạc, tiếp tục dùng dao cắt khối tổn thương đến sát lớp cơ để loại bỏ ra khỏi thực quản. Ca can thiệp diễn thành công, tổn thương được cắt bỏ hoàn toàn, không có tai biến trong quá trình thực hiện kỹ thuật.

Kết quả giải phẫu bệnh phẩm cho thấy đây là loạn sản biểu mô vảy độ cao, có vị trí ung thư sớm, viền cắt bỏ không có tế bào ung thư. Sau can thiệp, sức khỏe bệnh nhân ổn định, không đau đớn, xuất viện trong thời gian ngắn.

Kíp bác sĩ tiến hành cắt tách tổn thương dưới niêm mạc cho bệnh nhân Nh.

Bác sĩ Nguyễn Văn Vĩnh, Khoa Thăm dò chức năng, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Bệnh nhân Nh. đi khám đau dạ dày song lại vô tình phát hiện tổn thương thực quản khá đặc biệt, u lan tỏa chiếm gần 2/3 chu vi thực quản, dài 6cm. Tổn thương này có thể tiến triển thành khối ung thư xâm lấn tới lớp cơ niêm mạc và di căn tới các cơ quan lân cận nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Khi ấy cơ hội điều trị sẽ rất khó khăn, bệnh nhân phải đối mặt với nhiều nguy cơ, có thể phải thực hiện cuộc đại phẫu cắt bỏ thực quản nặng nề, đe dọa tính mạng. 

So với dạ dày, đại tràng, kỹ thuật cắt tách tổn thương dưới niêm mạc tại thực quản khó thực hiện, dễ tai biến hơn do thực quản có thành cơ mỏng. Với trường hợp của bệnh nhân Nh. lại càng phức tạp do tổn thương lan rộng bao gần kín chu vi thực quản, đòi hỏi kíp can thiệp phải cẩn trọng, tỉ mỉ và chính xác trong từng thao tác để tránh nguy cơ làm thủng thực quản trong suốt quá trình cắt tách tổn thương. Ca can thiệp diễn ra thành công, không biến chứng đã giúp bệnh nhân Nh. được điều trị triệt căn ung thư từ giai đoạn rất sớm. Đây thực sự là một tiến bộ quan trọng trong điều trị ung thư thực quản hiện nay”.

Kỹ thuật cắt tách dưới niêm mạc ESD (Endoscopic Submucosal Dissection) là bước tiến mới trong điều trị các bệnh lý ung thư sớm đường tiêu hóa, hiện được nhiều bệnh viện đầu ngành tuyến trung ương triển khai hiệu quả. Đây là một kỹ thuật nội soi can thiệp tiên tiến ở trong nước và trên thế giới, cho phép cắt bỏ các khối ung thư sớm ở niêm mạc ống tiêu hóa, hay gặp nhất ở thực quản, dạ dày, đại tràng và trực tràng mà không cần mổ mở.

Tổn thương được cắt tách thành công ra khỏi thực quản bệnh nhân.

Với xu hướng liên tục cập nhật những tiến bộ y học, từ năm 2020, các bác sĩ khoa Thăm dò chức năng, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã từng bước triển khai và làm chủ kỹ thuật cắt tách dưới niêm mạc. Riêng từ đầu năm đến nay đã có 50 trường hợp được thực hiện kỹ thuật ESD ở cả thực quản, dạ dày và đại tràng, trong đó nhiều bệnh nhân được phát hiện ung thư sớm và điều trị triệt để bằng phương pháp này. Đây là kỹ thuật có nhiều ưu điểm vượt trội, bệnh nhân ít đau đớn, phục hồi nhanh, biến chứng thấp, hạn chế tái phát, bảo tồn đường tiêu hóa, đặc biệt tránh được cuộc đại phẫu nặng nề mà hiệu quả điều trị lại tương đương, qua đó nâng cao chất lượng cuộc sống về sau cho người bệnh.

Ngoài hệ thống máy nội soi tiêu hoá hiện đại, kỹ thuật ESD còn đòi hỏi đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên có năng lực trình độ, kiến thức vững vàng về giải phẫu và bệnh lý, được đào tạo bài bản chuyên sâu với tay nghề nội soi tiêu hóa thuần thục để có thể chinh phục được độ khó và phức tạp của thủ thuật này. Bằng những nỗ lực, khoa Thăm dò chức năng đến nay đã làm chủ kỹ thuật, thực hiện thành thạo các thao tác cắt tách tỉ mỉ với độ chính xác cao, đảm bảo ca can thiệp an toàn và triệt để nhất cho người bệnh.

Hiện nay, ung thư đường tiêu hóa chiếm 30% trong các loại ung thư với tỷ lệ mắc có xu hướng ngày càng gia tăng. Để cải thiện tiên lượng ung thư đường tiêu hóa, điều cốt lõi là làm sao phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm và rất sớm bởi các tổn thương tiền ung thư nguy cơ cao sẽ tiến triển thành ung thư trong thời gian gần. Kết quả của bệnh nhân Nh. đã mang thêm hy vọng và cơ hội được chẩn đoán sớm và điều trị khỏi cho những trường hợp mắc các bệnh ung thư đường tiêu hoá trên địa bàn mà không phải lên tuyến trên, qua đó khẳng định năng lực, trình độ chuyên môn ngày càng cao của đội ngũ bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh trong nỗ lực nâng cao hơn nữa chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân tại đơn vị y tế tuyến cuối tỉnh./.

Phòng TT&HCQT