I. ĐẠI CƯƠNG

Vôi hóa dây chằng dọc sau là một bệnh lý khá phổ biến, thường gặp ở những người cao tuổi. Lâm sàng biểu biện bằng các triệu chứng chèn ép tủy cổ và rễ thần kinh.  Phẫu thuật lấy thân đốt sống cổ đường trước, ghép xương và nẹp vít cố  định được thực hiện đã chứng minh được nhiều ưu điểm và  được dần hoàn thiện cho tới ngày nay vẫn được ứng dụng rất rộng rãi ở các trung tâm phẫu thuật cột sống trên thế giới.

II. CHỈ ĐỊNH

- Vôi hóa dây chằng dọc sau chèn ép thần kinh.

- Đau kiểu rễ dai dẳng, tái phát  hơn 3 tháng, không đáp  ứng với điều trị nội khoa.

- Liệt thần kinh tiến triển.

- Hình ảnh cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ phù hợp với lâm sàng.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Hẹp ống sống cổ do vôi hóa dây chằng dọc sau trên 03 thân đốt sống

- Nhiễm trùng vùng cổ trước

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện:  Phẫu thuật viên là bác sỹ chuyên khoa cột sống được đào tạo.

2. Phương tiện: máy C.arm, khoan mài, nẹp vít  cột sống và dụng cụ phẫu thuật cột sống chuyên dụng

3. Người bệnh: vệ sinh sạch sẽ, nhịn ăn uống trước phẫu thuật 6h.

4. Hồ sơ bệnh án: theo quy định của bệnh viện.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

-  Người bệnh gây mê nội khí quản, nằm ngửa cổ ưỡn tối đa, cố định đầu trên khung Mayfield.

- Rạch da cổ trước bên phải hoặc bên trái bờ trong cơ ức đòn chũm.

- Tách cân cơ, vén thực quản, khí quản vào trong, động mạch cảnh ra ngoài.

- Xác định vị trí đốt tổn thương trên C-arm

- Đặt bộ vén, mồi vào đốt sống trên và dưới đốt tổn thương.

- Lấy bỏ đốt tổn thương bằng khoan mài và Kerison, kiểm tra sự rộng rãi của màng tủy bằng móc thần kinh.

- Đặt miếng ghép xương chậu hoặc lồng titan vào vị trí đốt vừa lấy, nẹp vít đốt sống trên và dưới đốt tổn thương.

- Đặt dẫn lưu, đóng cân dưới da cổ, khâu da.

VI. ĐIỀU TRỊ SAU PHẪU THUẬT

- Đặt nẹp cổ từ 6 – 8 tuần.

- Điều trị kháng sinh 5 – 7 ngày sau mổ.

- Rút dẫn lưu sau 48h.

VII. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

1. Tổn thương thực quản:

- Nhẹ: nuốt vướng, khó nuốt, nôn ra máu

- Nặng: thủng thực quản

- Nguyên nhân: co kéo thô bạo, cắt vào thực quản

- Cách xử trí:

+ Nhẹ: tự  hết sau 2 – 4 ngày, đặt  ống thông  dạ  dày, theo dõi sát toàn trạng, vùng mổ.

+ Nặng: khâu lại thực quản, mở thông dạ dày nuôi ăn.

2. Tổn thương động mạch cảnh

- Nguyên nhân: do phẫu tích không đúng theo các lớp giải phẫu

- Xử trí: khâu lại động mạch, sử dụng thuốc chống đông sau phẫu thuật

3. Tổn thương thần kinh quặt ngƣợc

- Biểu hiện: nói khàn, khó nói

- Phòng tránh: thường đi đường cổ trước bên trái, phẫu tích theo đúng các

lớp giải phẫu.

4. Tổn thương khí quản

- Nguyên nhân: do kéo thô bạo, đi không dung theo lớp giải phẫu

- Xử trí: khâu lại chỗ thủng khí quản, đặt nội khí quản kéo dài